ów zaś musi pożegnać się z marzeniami
o spokojnej samotni. Wkrótce też mimo woli
zaprzyjaźnia się z dwójką doświadczonych
przez los samotników: roztargnioną malarką,
rozpaczającą po śmierci synka, oraz jowial-
nym sprzedawcą hot-dogów, których zaraża
swoją fascynacją pociągami.
Aktorzy w ciągu zaledwie 20 dni zdjęciowych
zdołali stworzyć ciepłą, okraszoną humorem
opowieść, do której napisania natchnęła re-
żysera niewielka stacyjka w pobliżu New
Jersey. Peter Dinklage w jednym z wywiadów
powiedział: „Pewnego dnia przejeżdżałem
tamtędy i zobaczyłem stację. Widok stał się
inspiracją do całego filmu. W rzeczywistości
wygląda ona dużo ładniej, ale nasz kierownik
produkcji mocno ją postarzył. (...)
W POCIĄGACH
JEST COŚ KINOWEGO
Fakt, iż w pociągach „jest coś kinowego”,
wykorzystali również twórcy nominowanej
do Złotego Lwa wWenecji tragikomedii„Po-
ciąg do Darjeeling” z 2007 r., w której trzej
skłóceni ze sobą bracia podróżują koleją
dookoła Indii. Zupełnie inny charakter ma
podróż bohaterów w takich produkcjach,
jak„Pociąg życia” (1998) czy„Ostatni pociąg
do Auschwitz” (2006). Tematyka oscylująca
wokół losów ludzi jadących do Oświęcimia
zawsze głęboko poruszała, i nie inaczej dzieje
się w przypadku drugiego filmu, w którym
przed stacją docelową udaje się uciec jedynie
kobiecie z małą dziewczynką. W„Pociągu ży-
cia”natomiast motyw transportu Żydów zo-
stał ukazany w zupełnie innym świetle.W tym
osobliwym komediodramacie, okraszonym
nietuzinkowym humorem, Żydzi organizują
własny pociąg deportacyjny, aby uciec przed
nazistami. Poprzebierani za więźniów, maszy-
nistów i żołnierzy niemieckich, przedzierając
się przez niemieckie linie, podróżują przez
EuropęWschodnią do Ziemi Obiecanej. Za-
nim jednak dotrą do celu, pociąg staje się
scenerią zarówno komicznych, jak i poważ-
nych konfliktów między pasażerami, gdy
np. fałszywi oficerowie za bardzo wczuwają
się w role. W ten sposób za pomocą żartu
obnażona zostaje naturalna skłonność czło-
wieka do sprawowania władzy i choć wiele
scen budzi śmiech, ostatecznie film skłania
do refleksji nad absurdami historii. Z łamiącą
tabu Holocaustu wizją reżysera Radu Miha-
ileanu można się zgadzać lub nie, lecz nie
zmienia to faktu, iż obok filmu nie sposób
przejść obojętnie. Szczególnie że symbolika
pociągu deportacyjnego została zmieniona.
Pociąg nie jest już synonimem śmierci, ale
jawi się niczymArka Noego, niosąca ocalenie
z powodzi wojennego okrucieństwa.
Jak zatem widać, motywy kolejowe w fil-
mach mogą posiadać sens zarówno me-
taforyczny, jak i dosłowny. Na przestrzeni
lat pojawiły się również praktycznie we
wszystkich gatunkach kinowych, produko-
wanych na całym świecie, poczynając od
dzieł dokumentalnych, a na science fiction
(„Kod nieśmiertelności”, 2011) i horrorach
(„Pociąg”, 2008) kończąc.„Pociąg” wybrany
został jako tło litewskiego thrillera„Transsi-
berian”z 2008 r., którego akcja rozgrywa się
w wagonach kolei transsyberyjskiej. Jest
także tłem wielu współczesnych filmów
akcji, jak chociażby: „Uciekający pociąg”
(1985), „Pociąg z forsą” (1995) czy „Wielki
napad na pociąg” (1979) z rewelacyjnymi
rolami Seana Connery’ego i Donalda Su-
therlanda, w którym bohaterowie opraco-
wują plan największego skoku w dziejach
amerykańskiej kolei.
Mnogość i różnorodność produkcji – tych
kasowych i niekomercyjnych, oscarowych
i ocierających się o granice kiczu, słynnych
i mniej znanych – dobitnie świadczy o tym,
że temat pociągów w filmach pozostaje
niewyczerpany od blisko 120 lat.
Przypisy
1 Niektórzy uważają, że odbyło się to wcześniej, 28 grud-
nia 1895 r. Bracia Lumière pokazali wówczas dziesięć
krótkich filmów, w tym „Wyjście robotników z fabryki”
uważane za pierwszy obraz w dziejach kinematografii,
choć w rzeczywistości starsza jest dwusekundowa„Scenka
ogrodu z Roundhay”z 1888 r. Nie zmienia to jednak faktu,
że„Wjazd pociągu na stację La Ciota” należy do grupy
pierwszych filmów w historii.
2„Dróżnik”to nie jest film o byciu karłem. Peter Dinklage
specjalnie dla Stopklatki, <
.
stacja rozrywka
KZA
EXPRESS
(…)motywy kolejowe
w lmachmogą posia-
dać sens zarównometaforyczny,
jak i dosłowny. Naprzestrzeni lat
pojawiły się również praktycz-
nie we wszystkich gatunkach
kinowych produkowanych na
całym świecie, poczynając od
dzieł dokumentalnych, a na
science ction (…) i horrorach
(…) kończąc.
53
