Działania dla wsparcia przewozów kolejowych w dobie pandemii

W celu złagodzenia wpływu pandemii na sytuację w branży kolejowej i ograniczenia strat finansowych przewoźników kolejowych zdecydowano o wprowadzeniu instrumentów wsparcia.

Zawieszenie pobierania opłat

Na początku epidemii narodowy zarządca infrastruktury kolejowej PKP PLK zawiesił pobieranie opłat rezerwacyjnych za rezygnację z przyznanej przepustowości oraz pobierania kar za uruchomienie przez przewoźników pociągów z innym pojazdem trakcyjnym niż zaplanowany lub zwiększoną masą brutto pociągu. Działania te miały pomóc przewoźnikom dotkniętym spadkiem popytu w przewozach pasażerskich.

Tarcza 3.0

Ograniczenia związane z pandemią COVID-19 doprowadziły do spadku przychodów pasażerskich przewoźników kolejowych. Aby zapewnić spółkom płynność finansową, w maju 2020 r. wprowadzono tzw. Tarczę 3.0, czyli zmiany do ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Instrument ten umożliwił udzielanie wsparcia finansowego z budżetu państwa oraz z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 przewoźnikom realizującym umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w wojewódzkich, międzywojewódzkich oraz międzynarodowych kolejowych przewozach pasażerskich.
Wsparcie z budżetu państwa polega na wypłacaniu przewoźnikom kwot z limitu dotacji na wyrównanie przychodów utraconych w związku z honorowaniem ustawowych ulg biletowych analogicznie jak w odpowiednim miesiącu 2019 r.
Z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 Minister Infrastruktury przekazuje przewoźnikom wsparcie na finansowanie rekompensaty z tytułu realizacji umowy o świadczenie usług w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie, w jakim rekompensata ta nie zostanie sfinansowana ww. dotacją oraz środkami pierwotnie zaplanowanymi w budżetach organizatorów publicznego transportu
zbiorowego.

Zmiany w ustawach

Ustawa ta przewidziała również wprowadzenie do ustawy o publicznym transporcie zbiorowym mechanizmu pozwalającego operatorowi na realizowanie przewozów w międzywojewódzkim i międzynarodowym transporcie kolejowym komunikacją zastępczą za pomocą transportu drogowego, z zachowaniem prawa do rekompensaty (w tym rekompensat związanych ze stosowaniem ulg ustawowych). Mechanizm ten miał obowiązywać w okresie i na obszarze obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo stanu nadzwyczajnego.

Środki finansowe dla operatorów publicznego transportu zbiorowego

Środki finansowe dla operatorów publicznego transportu zbiorowego mają być przekazywane za okres nieprzekraczający dnia 30 września 2021 r. Projekt ustawy daje również możliwość w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz do dnia upływu 30 dni od dnia odwołania stanu niepobierania przez zarządcę infrastruktury części opłaty podstawowej, jaką stanowi mark-up.
Zarządca może również, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych oraz ministrem właściwym do spraw transportu, pobierać opłatę podstawową za dostęp do infrastruktury obniżoną o nie więcej niż 50% wysokości. Zarządca infrastruktury będzie mógł również ubiegać się o pomoc finansową z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 w wysokości odpowiadającej wysokości przychodów utraconych z tytułu niepobrania albo obniżenia opłat.

Na podstawie informacji Urzędu Transportu Kolejowego – https://www.utk.gov.pl/