Bezpieczeństwo na torach. Współczesne metody pomiarowe w służbie kolei

Zapewnienie bezpieczeństwa w transporcie kolejowym wymaga ciągłej kontroli wszystkich elementów systemu transportowego: pojazdów, nawierzchni dróg kolejowych, systemów sterowania, łączności, obiektów inżynieryjnych. Ten obszerny zbiór zagadnień nie poddaje się krótkiemu, zwięzłemu opisowi. Można jednak wskazać pewne cechy wspólne i cele wyznaczające kierunki rozwoju metod pomiarowych w dziedzinach tak różnych, jak: geofizyka, geodezja, metalurgia, elektrotechnika czy konstrukcja pojazdów.

W Polsce długość linii kolejowych wynosi około 19 tys. km. Długość torów wymagających regularnej kontroli jest wielokrotnie większa. Duża część z nich to linie dwutorowe, do których trzeba dodać także: infrastrukturę stacji kolejowych z torami odstawczymi, stacje rozrządowe i bocznice. Osobnym problemem są rozjazdy, ponieważ pomiar ich geometrii jest bardziej skomplikowany i wymaga zastosowania specjalnych metod i urządzeń.

PLK S.A. w materiałach prasowych informuje, że na przykład w roku 2020 pracownicy spółki skontrolowali 52 721 km torów (w zakresie geometrii toru, stanu szyn i podkładów). Mniej więcej połowę pracy wykonał nowoczesny pociąg diagnostyczny (sprawdził 25 687 km torów). Maksymalna prędkość, przy której można wykonywać pomiary, wynosi 120 km/h. Ponad 12 tys. kilometrów szyn sprawdzono przy użyciu defektoskopu ultradźwiękowego zamontowanego w wagonie diagnostycznym. W tym przypadku największa prędkość jazdy podczas pomiarów wynosi 60 km/h.

Andrzej Domka