Nowoczesne metody pomiarowe

Nowoczesne metody pomiarowe są projektowane w taki sposób, aby umożliwić badanie trójwymiarowych obiektów bez nadmiernych uproszczeń. Oznacza to, że pomiary dokładnie oddają stosunki przestrzenne brył i ich geometrię. Umożliwia to bardziej dokładne i jednoznaczne wyszukiwanie anomalii, np. deformacji, pęknięć, uszkodzeń powierzchni itp. 

W praktyce przyrząd pomiarowy musi być zdolny do jednoczesnego albo sekwencyjnego, lecz bardzo szybkiego pomiaru podstawowych parametrów fizycznych (np. odległości, kątów).

Dla przykładu: wagon defektoskopowy PKP PLK po modernizacji został wyposażony w 18-kanałową, ultradźwiękową aparaturę pomiarową. Głowice defektoskopu „patrzą” jednocześnie pod kątem 70 stopni w stosunku do powierzchni jezdnej szyny, zgodnie z kierunkiem jazdy i „do tyłu”, dwie kolejne pod kątem 45 stopni, a dwie następne prostopadle do powierzchni jezdnej szyny. Częstotliwość wyzwalania każdego kanału wynosi 5 kHz. Przy maksymalnej prędkości 60 km/h (czyli 16,67 m/s) oznacza to przesunięcie czujnika względem szyny o nieco ponad 3 cm. System rejestrujący dane musi obsłużyć łącznie około 80 tys. próbek w ciągu sekundy.

Kontrolowane są jednocześnie oba toki szyn, a badanie defektoskopem jest uzupełniane obrazem z kamer o wysokiej rozdzielczości, pokazujących powierzchnię jezdną szyny oraz jej bok. Wyniki pomiaru i obraz są zsynchronizowane i dodatkowo uzupełnione informacją o przebytej drodze. Dzięki temu, opracowując wyniki pomiarów, można zweryfikować zapis defektoskopu, konfrontując go z obrazem, i precyzyjnie wskazać w terenie miejsce wykrytej albo podejrzewanej usterki.

Andrzej Domka