PKP – cyfryzacja pełna wyzwań

To oczywiste, że cyfryzacja kolei może przynieść gigantyczne korzyści we wszystkich związanych z nią obszarach. Poczynając od ułatwień i oszczędności w przygotowaniu, prowadzeniu i nadzorowaniu projektów inwestycyjnych, przez funkcjonowanie sieci kolejowej, aż po tworzenie prognoz i modeli wspierających rozwój kolejnych kolejowych inwestycji.

Bez cyfryzacji efektywne prowadzenie coraz bardziej złożonych projektów jest już w zasadzie niemożliwe, co tłumaczy np., dlaczego narzędzia cyfrowe są intensywnie wykorzystywane np. przy projektach związanych z CPK. Bez cyfryzacji nie zostanie uruchomiona w Polsce na większą skalę kolej dużych prędkości. Bez cyfryzacji nie uda się również wdrożyć właściwych rozwiązań korzystających z algorytmów sztucznej inteligencji – zarówno związanych z planowaniem ruchu pociągów, jak i obsługą pasażerów.

Gdzie jest mój pociąg? GIS w PKP

Pod koniec ubiegłego roku – tuż przed świętami Bożego Narodzenia – PKP PLK poinformowały o zakończeniu prac nad optymalizacją Portalu Pasażera. Poprawiono jego stabilność oraz udoskonalono funkcje „Pociągi na mapie” i „Trasa na mapie”. Dzięki zmianom pasażerowie zyskali lepszy dostęp do informacji o położeniu pociągów, trasach i opóźnieniach, a sama platforma stała się bardziej niezawodna i przyjazna dla użytkowników.

Funkcja „Pociągi na mapie” w Portalu Pasażera pozwala obecnie śledzić pozycje wybranych pociągów w czasie rzeczywistym dzięki sygnałowi GPS. Nie obejmuje ona wszystkich połączeń bowiem nadal znaczna liczba pociągów poruszających się po polskich torach nie jest wyposażona w lokalizatory satelitarne.

Z kolei funkcja „Trasa na mapie” umożliwia podgląd trasy pociągu, z zaznaczeniem opóźnień oraz odcinków, na których obowiązuje komunikacja zastępcza.

Dzięki usprawnieniom pasażerowie zyskali bardziej intuicyjną i nowoczesną platformę, która pozwala na wygodne i szybkie uzyskanie informacji o podróży. I trudno się z tym nie zgodzić – interaktywna mapa prezentująca ruch pociągów w Portalu Pasażera to dobry przykład wykorzystania technologii GIS.

GIS (ang. Geographic Information Systems), w pewnym uproszczeniu, to system informacyjny, który służy do gromadzenia, przechowywania, przetwarzania, analizowania i wizualizacji informacji przestrzennych. To narzędzie do obsługi informacji geograficznych, takich jak mapy i inne dane powiązane z określonymi lokalizacjami na Ziemi. W praktyce to rozwiązanie niesie wiele korzyści dla PKP PLK S.A. – nie tylko związanych z lepszych informowaniem pasażerów o ruchu pociągów, jak w powyższym przykładzie.

W PKP PLK S.A. przygoda z GIS zaczęła się już pod koniec pierwszej dekady XXI wieku. W 2008 roku specjaliści Biura Nieruchomości i Geodezji Kolejowej otrzymali oprogramowania firmy Esri, które pozwoliło stworzyć pierwszy cyfrowy graf przestrzenny polskiej sieci kolejowej. Dość szybko kolej zaczęła też korzystać z aplikacji ArcScene, która pozwoliła kontrolować poprawność wykonania przez wykonawców dokumentacji projektowej, tj. ortofotomap, numerycznego modelu terenu czy map do celów projektowych. Niedługo potem powstał też przestrzenny graf sieci kolejowej i portal GIS – Mapa Interaktywna Linii Kolejowych (MILK), dostępna pod adresem mapa.plk-sa.pl. Prezentowana jest tam przestrzenna sieć kolejowa wraz z jej najistotniejszymi charakterystykami. To również podstawa do generowania wspomnianej mapy z ruchami pociągów w Portalu Pasażera.

GIS pozwala dzisiaj pracownikom PKP PLK S.A. na szczegółową inwentaryzację i przechowywanie informacji o elementach infrastruktury, takich jak tory, mosty, tunele, sygnalizacja czy inne urządzenia elektryczne. Przyspiesza planowanie i monitorowanie prac konserwacyjnych, napraw, a także optymalizację zasobów i kosztów związanych z utrzymaniem. GIS pomaga także w identyfikacji potencjalnych zagrożeń na trasach, takich jak osuwiska, powodzie czy kolizje, ułatwiając tym samym analizę i wizualizację potencjalnych lokalizacji nowych stacji, linii kolejowych czy obiektów infrastrukturalnych.

Jest też narzędziem, które można wykorzystać do planowania i zarządzania ruchem pociągów, monitorowania obciążenia stacji i wagonów, a także do optymalizacji procesów związanych z przemieszczaniem się pasażerów i transportem towarów.