Analiza zagrożeń i strategie zapobiegania wypadkom w tunelach kolejowych, cz. 3

Poziom bezpieczeństwa, predykcja zdarzeń niepożądanych1

Mając na uwadze skutki ewentualnych wypadków i katastrof, dokłada się wszelkich starań, aby zapobiegać takim zdarzeniom i z wyprzedzeniem usuwać ich potencjalne przyczyny. Jednym z częstszych powodów wybuchu pożaru w pociągu jest awaria układu jezdnego, wzrost oporów osi i w konsekwencji wzrost temperatury do poziomu rzędu kilkuset stopni, a następnie zapłon elementów konstrukcyjnych pojazdu lub materiałów eksploatacyjnych (oleje, smary itp.). Pierwszą linię obrony przed pożarem stanowią więc urządzenia kontrolujące stan techniczny pojazdów szynowych przed wjazdem do tunelu. Z reguły są to urządzenia wykorzystujące detektory podczerwieni lub kamery termowizyjne. Pociąg, który nie przejdzie kontroli bezpieczeństwa, nie powinien wjechać do tunelu. W dłuższych tunelach detektory umieszczane są także wewnątrz – w takich miejscach, aby po wykryciu awarii pociąg mógł się zatrzymać w wyznaczonym do tego miejscu.

Oprócz tego stosowane są czujniki wykolejenia i detektory zajętości toru. W tym ostatnim przypadku spotykane są zarówno urządzenia działające na zasadzie pomiaru rezystancji pomiędzy szynami, jak i liczniki osi o różnej konstrukcji. W niektórych tunelach jedynym akceptowalnym sposobem mogą okazać się liczniki osi. Jeśli woda przesączająca się przez obudowę tunelu regularnie zbiera się na torowisku, pomiar rezystancji może dawać fałszywe albo trudne w interpretacji wyniki.

Dodatkowym zabezpieczeniem mogą być np. bramki radiometryczne umożliwiające wykrywanie ładunku zawierającego substancje radioaktywne.

Zagrożenie w tunelu może być także spowodowane emisją toksycznych gazów, powstających w wyniku oddziaływania podwyższonej temperatury. Takie zagrożenia mają wykrywać we wczesnej fazie analizatory składu powietrza, rozpoznające obecność produktów spalania, gazów łatwopalnych itp.