Koleje regionalne w Polsce przechodzą od
kilku lat transformację, polegającą, z jednej
strony, na zmianach właścicielskich i or-
ganizacyjnych przewoźników, a z drugiej,
na zmianie oferty przewozowej. Obecnie,
obok zarządzającej połączeniami lokalnymi
w całej Polsce spółki Przewozy Regionalne,
należącej do wszystkich województw, usługi
świadczy też kilka spółek, założonych przez
poszczególne samorządy wojewódzkie,
jeden operator prywatny i spółka Szybka
Kolej Miejska Sp. z o.o., której właścicielem
jest miasto Warszawa, oraz PKP Szybka Ko-
lej Miejska w Trójmieście z Grupy PKP. Ten
mieszany model organizacyjny jest krytyko-
wany za niską efektywność, a z zapowiedzi
przedstawicieli samorządów i Ministerstwa
Infrastruktury i Rozwoju wynika, że wkrótce
rynek połączeń lokalnych zostanie gruntow-
nie zreformowany.
Pod względem liczby przewiezionych pasa-
żerów największym przewoźnikiem kolejo-
wym w Polsce jest spółka Przewozy Regio-
nalne. Jednak od kilku lat firma ta znajduje
się w kryzysie, na który składają się: utrata
połączeń na rzecz nowych przewoźników,
spadek liczby pasażerów i straty finansowe.
O ile w 2011 r. Przewozy Regionalne przewio-
zł. W 2014 r. Ministerstwo Finansów zade-
klarowało, że może oddłużyć spółkę, pod
warunkiem przedstawienia planu restruk-
turyzacyjnego. Obecnie PR, oprócz redukcji
zatrudnienia, przygotowują się do sprzedaży
licznych nieruchomości, co ma dać kilkaset
milionów zł przychodu.
REGIONALIZACJA
CZY
RENACJONALIZACJA?
Wydaje się jednak, że największym zmar-
twieniem Przewozów Regionalnych nie są
problemy finansowe, ale coraz głośniej za-
dawane pytania o sens funkcjonowania tej
firmy w obecnym kształcie. Koleje regionalne
w Polsce to dzisiaj rynek obsługiwany przez
kilkunastu przewoźników, a samorządy wo-
jewódzkie coraz bardziej przychylnie traktują
założone przez siebie nowe spółki przewo-
zowe. Niektórzy marszałkowie województw
oraz przedstawiciele Ministerstwa Infrastruk-
tury i Rozwoju opowiadają się za podzia-
łem Przewozów Regionalnych na mniejsze
podmioty. Pod koniec 2013 r. wicepremier
Elżbieta Bieńkowska zapowiadała, że PR zo-
staną podzielone na spółki obsługujące po
Między decentralizacją
A KONKURENCJĄ
Koleje pasażerskie w polskich regionach stoją u progu wielkich przemian. Rząd, samorzą-
dy i przedstawiciele branży zadecydują wkrótce, jak na nowo zorganizować ten rynek, jak
zrestrukturyzować spółkę Przewozy Regionalne i jaką wybrać formę konkurencji w prze-
wozach. Dziś na te pytania poszukiwana jest odpowiedź, która rozstrzygnie o przyszłości
branży na wiele lat.
Łukasz Kuś
KZA
EXPRESS
32
biznes i inwestycje
zły 109,5 mln pasażerów, to w roku następ-
nym było to 101,5 mln, a w 2013 r. już tylko
84,8 mln. Na wynik w 2013 r. duży wpływ
miało zwłaszcza objęcie większości połączeń
wwojewództwie śląskimprzez Koleje Śląskie.
Spadek liczby pasażerów i zmniejszenie pracy
przewozowej nie poprawiają wyników finan-
sowych: w 2011 r. PR miały 52,7 mln zł strat,
w 2012 r. już tylko 44,3 mln zł, ale w 2013
strata ponownie urosła do 54 mln zł.
Straty spółki wydają się niepokojące, jeśli
weźmiemy pod uwagę, że w tym okresie
przewoźnik dostawał coraz większe dofinan-
sowanie ze strony samorządów. W 2010 r.
kwota tej pomocy wyniosła 809,7 mln zł,
a w 2012 r. już 926 mln zł. Restrukturyzacja
spółki trwa od kilku lat. Pod koniec 2012 r.
zlikwidowano śląski zakład PR, co wiązało
się ze zwolnieniem prawie 1,9 tys. osób.
W 2013 r., po przegranym przetargu na ob-
sługę połączeń w województwie kujawsko-
-pomorskim, pracę straciło 700 pracowników
tamtejszego oddziału PR. W czerwcu 2014 r.
zarząd Przewozów Regionalnych zapowie-
dział kolejną redukcję zatrudnienia, która
ma objąć do 850 pracowników, głównie
w administracji. Spółka musi zmierzyć się
z ogromnym zadłużeniem – blisko 1,2 mld
